ایرانیان 17 سال به عقب برگشتند ، تحریم ها اقتصاد کدام طبقه را بهتر کرد؟
به گزارش مهسان بلاگ، به گزارش خبرنگاران، این آمارها جدیدترین روایت از تاثیر تحریم های مالی علیه ایران در فاصله سال های 2010 تا 2019 است. گزارشی که حاصل پژوهش محمدجواد صالحی اصفهانی، استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیا تک در آمریکاست.
بر اساس این گزارش، تا قبل از شروع تحریم ها در سال 2010 درآمد سرانه ایرانی ها فرایند صعودی داشت اما از آن سال به بعد درآمد سرانه نزولی شده است. این فرایند نزولی با افزایش تحریم ها تشدید شده و در دو سال گذشته و با خروج دونالد ترامپ از برجام و افزایش بی سابقه تحریم ها به اوج خود رسیده است.
افزایش 8 میلیون نفری طبقه پایین
اما مهم ترین نکته این گزارش این است که همه مردم از تحریم های آمریکا به یک میزان ضربه نخورده اند. بلکه خانوارهای روستایی، اصلی ترین زیان دیدگان تحریم ها در طول بیش از یک دهه گذشته بوده اند. بر اساس این گزارش نرخ فقر در مناطق روستایی 2 برابر شده است. این در حالی است که نرخ فقر در مناطق شهری 60 درصد افزایش داشته است.
نکته قابل توجه دیگر در این گزارش این است که از سال 2011 میلادی به این سو، حدود 8 میلیون شهفرایند ایرانی که در طبقه متوسط دسته بندی می شدند، به طبقه متوسط پایین رفته اند و به عبارتی 8 میلیون نفر در این دهه به جمعیت طبقه متوسط به پایین ایران اضافه شده است.
بخش دیگر این گزارش به کاهش سطح سرانه مصرف در ایران اشاره می نماید. مصرف سرانه (per capita consumption) در ایران در سرانجام سال 2019، به سطح سال 2002 برگشته است. یعنی مصرف ایرانیان در سال 2019، معادل 17 سال قبل بوده و به عقب برگشته است.
چه کسانی از تحریم ضربه نخوردند؟
نکته قابل توجه دیگر در این گزارش این است که پس از افت قیمت نفت در سال 2008، متوسط مصرف در تهران تقریباً ثابت مانده اما در همین دوره، میزان مصرف در مناطق روستایی، حدود 30 درصد و در دیگر مناطق شهری در کشور هم حدود 11.6 درصد کاهش پیدا نموده است.
بر این اساس روستاییان بیشترین و تهرانی ها کمترین ضربه را از تحریم و کاهش درآمدهای نفتی برده اند. اما دلیل چیست؟
دولت بی نصیب از فشار تحریم
صالحی اصفهانی چندی پیش در گفتگویی با خبرنگاران گفته بود احتمالا دلیل تاثیر بالای تحریم ها بر روستاییان این است که سهم روستاییان از اشتغال دولتی بسیار کم است. این در حالی است که سهم اشتغال دولتی و رسمی در تهران بالاتر از جاهای دیگر است.
به عبارتی مشاغل موجود در روستا جزو مشاغل غیررسمی است که اکثرا حقوق و دستمزد ثابت ندارد و از هر تنش اقتصادی متاثر می شوند. اما کارمندان دولت چه در شرایط تحریم و چه افت فروش نفت، حقوق ماهانه خود را دریافت می نمایند و کمترین تاثیر را از تحریم و تنش های اقتصادی می گیرند.
از طرف دیگر در حالی 8 میلیون نفر از طبقه متوسط به طبقه متوسط به پایین رفته اند که متوسط حقوق کارمندان دولت ماهانه 15.5 میلیون تومان گزارش شده است.
براساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس در سال آینده میانگین حقوق دریافتی کارکنان دولت به 15.5 میلیون تومان می رسد. حداقل 6 برابر حداقل دستمزد کارگران بخش خصوصی.
نکته قابل توجه دیگر این است که 64 درصد بودجه یعنی حدود 408 هزار میلیارد تومان صرف اعتبارات حقوق و مزایای کارکنان دولت می گردد. آن هم درست در حالی که دولت به دلیل کمبود فشارهای تحریم و فروش نفت، از نظر اقتصادی تحت فشار است. اما به نظر می رسد دولت از سایر هزینه ها می زند تا بتواند حقوق و مزایای کارمندان خود را افزایش دهد و آن را سر موعد پرداخت کند.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس حقوق کارمندان دولت در لایحه 1400 حدود 76 درصد بیشتر شده اما در مقابل اعتبارات هزینه ای دولت در لایحه بودجه 1400، حدود 60 درصد کاهش یافته. یعنی همان بخشی که با سرمایه گذاری می تواند منجر به اشتغال گردد.
شرایط مطلوب کارکنان دولت را دیوان محاسبات هم تایید نموده است. بر اساس گزارش دیوان محاسبات، میانگین حقوق یک سوم کارمندان شرکت های دولتی 26 میلیون تومان در ماه است.
همچنین اقتصادنیوز در گزارشی اعلام نموده که شرایط اقتصادی 80 درصد کارمندان دولت از متوسط جامعه بهتر است و 80 درصد آنان در 5 دهک بالای درآمدی قرار دارند و 60 درصد آنها جزو سه دهک مرفه جامعه محسوب می شوند.
بر این اساس این گزارش در کنار گزارش یک دهه تحریم های اقتصاد ایران نشان می دهد تحریم های اقتصادی طبقه متوسط به پایین و روستاییان را نشانه گرفته و دولت در همه این سال ها بار تحریم ها را به اقتصاد تحمیل نموده اما نه بدنه عظیم خود را کوچک نموده و نه هزینه های آن را کاهش داده است.
متن کامل گزارش محمدجواد صالحی اصفهانی را در لینک زیر بخوانید:
منبع: تجارت نیوزfungroups.ir: گروه سرگرمی، مجله و انجمن سرگرمی
namit.ir: نامیت | مجله بازاریابی و مدیریت بازار